Ауыл шаруашылығы вице-министрі Ербол Тасжүреков ОКҚ-да «Ауыл аманаты бағдарламасын жүзеге асыру туралы» тақырыбында өткен дөңгелек баяндама жасады.
АШМ басшысының орынбасары бағдарламада жылдық 2,5% сыйақы мөлшерлемесі бойынша 5 жылға дейінгі мерзімге, мал шаруашылығы саласындағы жобалар үшін 7 жылға дейінгі мерзімге шағын несие беру көзделгенін еске салды. Шағын несиенің ең жоғары сомасы – 2,5 мыңға дейін АЕК (9,2 млн теңге), ауыл шаруашылығы кооперативтерін дамыту үшін – 8 мыңға дейін АЕК (29,5 млн теңге). Бағдарламаны іске асыруға 2023 жылы 100 мың шағын несие беруге 17 млрд теңге бөлінді. Бүгінгі таңда 82,4 млрд теңгеге 13,2 мың шағын несие берілді.
Жалпы алғанда, шағын несиелеу бағдарламасы ауыл тұрғындарын негізінен мал шаруашылығының дамуы қызықтырады – бұл салаға 79% немесе 65,1 млрд теңге тиесілі.
Ауыл шаруашылығы министрлігімен «АӨК-дегі ЭСТО» ЖШС-мен бірлесіп «Ауыл Аманаты» бағдарламасы бойынша микрокредиттеудің ақпараттық жүйесін әзірледі. Жүйе несие алуға электронды өтінім беруге мүмкіндік береді, бұл ауыл тұрғындары үшін бағдарламаның қолжетімділігін арттырады. Қазіргі уақытта жүйе Жамбыл облысында іске қосылды, сондай-ақ жақын арада ол Ақтөбе және Алматы облыстарында жұмыс істейтін болады.
Сонымен қатар, «Ауыл Аманаты» аясында ауыл шаруашылығы кооперациясын дамытуға ерекше көңіл бөлінді – бүгінгі таңда 6,2 млрд теңгеге 299 кооператив қаржыландырылды. Кооперацияны ынталандыру үшін инвестициялық субсидиялау кезінде артықшылық пен жоғары нормативтер көзделген, онда ауыл шаруашылығы техникасының жекелеген түрлері мен ауыл шаруашылығы кооперативтеріне арналған жабдықтардың құны жергілікті бюджет қаражаты есебінен 35-50% -ға дейін ұлғайтылады.
Салық кодексінде ауыл шаруашылығы кооперативтері үшін салықтың бес түрі бойынша (корпоративтік табыс салығы, жеке табыс салығы, әлеуметтік салық, мүлік салығы, көлік құралдары салығы) 70% жеңілдікті көздейтін арнайы салық режимі көзделген.
Сондай-ақ, Ербол Тасжүреков бағдарлама бойынша қаржыландыруға ие болған АШМ жетістіктерімен бөлісті. Мысалы, Қызылорда облысында алғашқылардың бірі болып шағын несиені Бидайкөл ауылындағы «Барлыбай және К» кооперативінің томат пастасын өндіретін цех алды. Цехтың қуаттылығы – тәулігіне 2 тонна өнім. Бүгінде сынама ретінде 25 мың банка томат пастасы, аджика, салат дайындалды. Кәсіпкер сапа сертификатын алды, ал жобаны іске асыруға кооператив мүшелері ретінде тұқыммен, көшеттермен, минералды тыңайтқыштармен қамтамасыз етілетін ауыл тұрғындары тартылады. Олардың өнімдері томат пастасын өндіретін цехқа қабылданады.
Ербол Тасжүреков жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу үшін сараптамалық топ құрылғанын, ол нормативтік-құқықтық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу бөлігінде ұсыныстар бергенін айтты.
Қорытындылай келе, вице-министр бағдарламаны іске асыруға 2024 жылы 100 млрд теңге бөлу жоспарланып отырғанын жеткізді. Қаражат жетіспеген жағдайда облыс әкімдіктері жергілікті бюджет қаражатынан шағын несиелендіруге қосымша қаражат бөлу мүмкіндігіне ие болады, бұл ауыл мен шағын қалалардың тұрғындарын несиелендірумен қамтуды ұлғайтуға мүмкіндік береді.