Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманы жетілдіру.

Cыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі (Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет) әзірлеген заң жобалары Парламент Мәжілісінде қаралу үстінде:

– «ҚР кейбір заңнамалық актілеріне жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы»;

– «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша Әкімшілік құқық бұзушылық туралы ҚР Кодексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы».

Заң жобаларында көзделген новеллаларды құқықтық өріске енгізу озық халықаралық стандарттар мен құқық қолдану тәжірибесін ескере отырып, жемқорлыққа қарсы іс-қимылды жетілдіруге бағытталған. Түзетулердің басым бөлігі елдің жемқорлыққа қарсы саясатының Тұжырымдамасын іске асыруға бағытталған.

Жемқорлардың жария тізілімін енгізу қоғамда жемқорлыққа төзбеушілік ахуалын тудыруға ықпал етеді  – адамның жемқорлық қылмыс жасағаны туралы ақпарат жария етілсе, ал жемқорлық қылмыс жасау фактісі ұят іс-әрекет болып табылады.

Пара беру туралы уәдені/ұсынысты криминализациялау және мұндай ұсынысты қабылдау пара беру туралы әңгімелер қолайсыз болатын, парақорлықты мемлекетке зиян келтірмеуге мүмкіндік беретін қоғамда тиісті мәдениетті қалыптастырады.

Кәсіпкерлік қызметке заңсыз араласқаны үшін шенеуніктердің, жемқорлық құқық бұзушылықтар жасағаны үшін заңды тұлғалардың әкімшілік жауапкершілігін күшейту бойынша түзетулер көзделген (айыппұлдардың еселігі енгізіледі, ескіру мерзімі 3 жылдан 5 жылға дейін артады). 

Тұрмыстық жемқорлықты жою бөлігінде банктердің, жоғары оқу орындарының, ауруханалардың және басқа да мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдардың қызметкерлерінің бопсалау арқылы заңсыз сыйақы алу фактілерін ашудың тиімділігін арттыру бойынша түзетулер көзделген. Қылмыстық кодекс сыйақыны заңсыз бергені үшін жаңа баппен толықтырылады. Парақорлыққа ұқсас, бұл тек алушыларды ғана емес, берушілерді де тартуға мүмкіндік береді.

Заң жобасында жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың алдын алу құрамдас бөлігін күшейтуге бағытталған түзетулерді қамтиды (мемлекеттік қызметте және квазимемлекеттік секторда мүдделер қақтығысын болғызбау және реттеу жөніндегі шараларды регламенттеу (жеке мүдделерді декларациялаудың жаңа институтын енгізу; мүдделер қақтығысы жағдайында қабылданған актілерді жарамсыз деп тану), оның алдын алу және реттеу жөніндегі шараларды қабылдамағаны үшін жауапкершілікті енгізу; мемлекеттік органдар басшылары мен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі шараларды қабылдамағаны үшін, жемқорлыққа ықпал ететін құқық бұзушылықтар және т. б.).

Қазіргі уақытта Парламент Мәжілісінде депутаттардың, мемлекеттік органдар мен жұртшылық өкілдерінің қатысуымен жұмыс тобының отырыстарында сындарлы жұмыс жүргізілуде. Жалпы, заң жобалары жұмыс тобының мүшелері енгізетін түзетулерді ескере отырып жетілдірілетін болады.

БӨЛІСУ